Wraz z rozpoczęciem okresu jesiennego w otaczającym nas powietrzu pojawia się coraz więcej niepożądanych substancji, mających wpływ zarówno na nasze samopoczucie, jak również na zdrowie. Spędzając więcej czasu w zamkniętych pomieszczeniach jesteśmy wystawieni na stałą ekspozycję, co w konsekwencji może prowadzić do rozwoju alergii. Oprócz pyłków roślin i cząstek kurzu, czyli popularnych alergenów, w powietrzu znajdują się także różnego rodzaju mikroorganizmy w tym bakterie, wirusy, grzyby czy roztocza. Wiele miast cierpi z powodu złego stanu powietrza spowodowanego nadmierną emisją pyłu do atmosfery.  Brak możliwości przewietrzenia pomieszczeń, czy to z powodu niskiej temperatury, czy też z powodu smogu, prowadzi do nagromadzenia wewnątrz mieszkania wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń. Dobrym rozwiązaniem w takiej sytuacji może być zakup urządzenia oczyszczającego, dzięki któremu otrzymamy świeże i zdrowe powietrze w całym mieszkaniu.

Jak działa oczyszczacz powietrza?

Zasada działania oczyszczacza powietrza jest dosyć prosta. Urządzenie pobiera powietrze z pomieszczenia za pomocą wentylatora i przepuszcza je przez zestaw filtrów, które usuwają z niego niepożądane składniki. Tak oczyszczone powietrze wydmuchiwane jest z powrotem do pomieszczenia. To co jest najistotniejsze przy wyborze oczyszczacza i stanowi zarazem o jego przydatności to rodzaj i budowa układu filtracyjnego. W zależności od klasy urządzenia, producent stosuje bardziej lub mniej rozbudowane elementy wpływające na jakość filtrowanego powietrza. 

Przykładowo: najprostsze urządzenia zawierają tylko jedną lub dwie sekcje filtrowe i są to najczęściej mechaniczne filtry cząstek stałych. Wprawdzie poradzą sobie z usunięciem największych zanieczyszczeń, ale nie będą w stanie wychwycić większości wirusów czy alergenów, nie wspominając już o zapachach.  Modele z wyższej półki dzięki zastosowaniu wielostopniowej technologii filtracji, pozwalają na kompleksowe i o wiele dokładniejsze oczyszczanie powietrza. Obok filtrów mechanicznych znajdują się w nich filtry elektrostatyczne oraz fotokatalityczne, które są w stanie wyeliminować z powietrza również mikroorganizmy, alergeny i zapachy.  Potrafią także wychwycić najmniejsze cząstki pyłu zawieszonego, zarówno te o frakcji poniżej 10 µm, oznaczane symbolem PM 10, jak i te poniżej 2,5 µm czyli PM 2,5. Skuteczność takich urządzeń wynosi nawet do 99%, co znacząco zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób przenoszonych przez drobnoustroje, chorób układu oddechowego oraz alergii.

Jak dobrać urządzenie?

Przystępując do zakupu oczyszczacza powietrza należy zadać sobie istotne pytanie: czego oczekujemy od tego typu urządzenia? Czy wystarczy nam samo usuwanie kurzu i pyłu czy potrzebujemy pozbyć się alergenów lub zapachów. A może przyda nam się dodatkowo nawilżanie i jonizacja powietrza?

Producenci oferują sprzęt spełniających wiele różnych funkcji. Obok rozwiązań, które wpływają na jakość powietrza jak filtry elektrostatyczne, jonizatory plazmowe lub pochłaniacze zapachu, znajdują się funkcje czysto użytkowe np. pilot zdalnego sterowania, czujnik zapylenia czy blokada dziecięca.

Zastanawiając się nad wyborem powinniśmy dokładnie sprawdzić parametry urządzeń, tak aby wybrany model pasował do naszych potrzeb. Nie warto kupować drogiego modelu jeżeli mieszkamy poza miastem, często wietrzymy pomieszczenia i nie mamy alergii. Jeżeli jednak zależy nam na zdrowiu, a jesteśmy narażeni na kontakt z powietrzem o niskiej jakości, trzeba pomyśleć o nieco lepszym rozwiązaniu. Czołowi producenci, tacy jak Daikin czy Sharp, oferują technologie, dzięki którym pozbędziemy się z powietrza drobnoustrojów jak wirusy, bakterie, grzyby czy pleśń. Tak uzdatnione powietrze nie tylko wpłynie na poprawę samopoczucia, ale także ochroni nas przed objawami alergii oraz zmniejszy ryzyko zachorowania na grypę.

Ważną informacją na jaką trzeba zwrócić uwagę to wydajność urządzenia. Producenci często określają maksymalną powierzchnię pomieszczenia na jakiej może ono pracować. Lepiej jednak jest sugerować się wydatkiem powietrza, czyli wartością dokładniejszą, podaną w jednostce objętości odniesionej do czasu np. m³/h.  Wiele modeli oferuje kilka prędkości wentylatora co pozwala nie tylko na regulację wydajności, ale też na kontrolę poziomu hałasu.

Warto również pomyśleć nad dodatkowymi opcjami wpływającymi na komfort użytkownika. Dobrym rozwiązaniem wszędzie tam gdzie pracują urządzenia elektroniczne, jest jonizator powietrza, przywracający równowagę elektrostatyczną powietrza. W suche zimowe dni przydatnym dodatkiem będzie filtr wodny, który oprócz lepszego oczyszczania jednocześnie nawilża powietrze zapobiegając przesuszeniu skóry i błon śluzowych.

I na koniec kwestia funkcjonalności, czyli dodatków, które mają za zadanie ułatwić nam współpracę z urządzeniem. Wiele modeli wyposażonych jest w pilot zdalnego sterowania umożliwiający wygodną obsługę z każdego miejsca w pomieszczeniu. Tryb nocny, za sprawą zmniejszenia hałasu,  pozwala na korzystanie z oczyszczacza także podczas snu lub odpoczynku, zaś tryb turbo zwiększając prędkość wentylatora znacząco przyspiesza proces oczyszczania. Przydatną funkcją jest programator czasowy, dzięki któremu możemy określić czas, po jakim urządzenia ma się samo wyłączyć. Kolejną ciekawą opcją mogą być czujniki zapylenia, nie tylko informujące o stanie powietrza w pomieszczeniu, ale również kontrolujące pracę oczyszczacza. Dla rodziców istotnym elementem będzie blokada dziecięca, która zabezpiecza urządzenie przed niekontrolowaną obsługą.

Wybór oczyszczacza powietrza nie jest czynnością prostą. Aby wybrać odpowiednie dla siebie urządzenie trzeba wiedzieć, na które parametry zwrócić uwagę. Warto pamiętać, że tańsze urządzenia nie zawsze okazują się bardziej ekonomiczne w użytkowaniu. Sam zakup to nie jedyny koszt jaki ponosimy. Należy uwzględnić  też okresową wymianę  filtrów, których cena jest z reguły wysoka. Dlatego dobrze jest zwracać uwagę na ilość zapasowych filtrów oferowanych w pakiecie z oczyszczaczem oraz na ich żywotność. Standardowo są one oferowane do droższych modeli, ale za to w ilościach pozwalających na bezproblemową pracę przez kilka a nawet kilkanaście lat.

Słownik pojęć

Jonizacja powietrza – jest to proces, w którym produkowane są ujemnie naładowane jony np. tlenu. Ich zadaniem jest przywrócenie równowagi w mikroklimacie pomieszczenia, która zaburzona jest przez pracę urządzeń elektronicznych. W wyniku ich działania w cząstki powietrza ładowane są dodatnio co wpływa negatywnie na samopoczucie oraz przyspiesza rozwój wirusów, grzybów oraz roztoczy.

Filtr elektrostatyczny – zadaniem tego filtra jest usuwanie z powietrza drobnych cząstek stałych takich jak kurz i pył. Plazmowy jonizator, który jest jednym z elementów filtra nadaje cząstkom dodatni ładunek elektryczny, natomiast kolejna sekcja filtra, naładowana ujemnie wyłapuje je dzięki przyciąganiu elektrostatycznemu.

Filtr HEPA (High Efficiency  Particulate Filter) – rodzaj filtra o wysokim współczynniku wyłapywania cząstek stałych. Zatrzymuje on na swojej powierzchni cząstki o rozmiarach powyżej 0,3 µm co odpowiada wielkości większości komórek bakterii, grzybów oraz wirusów. Skuteczność działania filtra wynosi nawet 99,97%.

Tytanowo-apatytowy filtr fotokatalityczny – element, na którym w wyniku reakcji chemicznych pochłaniane są m.in. cząsteczki zapachowe.

Filtr węglowy – zbudowany z cząstek węgla aktywnego o wysokiej porowatości. Skutecznie pochłania zanieczyszczenia gazowe.

Flash Streamer – technologia stosowana w oczyszczaczach firmy Daikin, polega na generowaniu szybkich elektronów za pomocą wyładowań plazmowych. Elektrony, zderzając się z cząsteczkami tlenu lub azotu uaktywniają w nich zdolność do rozkładu bakterii i alergenów.

Plasmacluster- rozwiązanie stosowane w urządzeniach firmy Sharp, do powietrza uwalniane są jony tlenu i wodoru, które w zetknięciu z mikroorganizmami uszkadzają ich błonę komórkową  i powodują rozkład.